معرفی رشته هوشبری
رشته هوشبری یکی از شاخه های علوم پیراپزشکی است و کاملا با رشته بیهوشی فرق دارد. در رشته هوشبری دانشجویان هوشبری می آموزند که چطور با استفاده از ابزار و تجهیزات بیهوشی زیر نظر متخصص بیهوشی نسبت به بیهوش کردن کامل بیمار، اندازه گیری گازهای موجود در خون افراد و تنظیم آن ها، تجویز آرامبخش های مختلف، انجام بیهوشی منطقه ای، مراقبت های قلبی و تنفسی در طول بیهوشی بیمار، و بیدار کردن او بعد از عمل اقدام کنند.
این رشته در چند سال اخیر در مقطع کاردانی ارائه می شد اما اکنون امکان تحصیل در این رشته در مقطع کارشناسی پیوسته در دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور برای دانشجویان فراهم شده است.
نحوه پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی در رشته هوشبری از طریق آزمون سراسری و به صورت متمرکز می باشد. دانشجویان در طول دوره تحصیل در رشته ی هوشبری واحدهای تئوری، عملی و کارآموزی در محیط های درمانی را می گذرانند. این رشته یک تیم درمانی را تکمیل می کند و عملیات بهبود بیمار در اتاق عمل را سرعت می بخشد و در واقع هدف از این رشته این است که فارغ التحصیلان این رشته بتوانند به عنوان دستیار در کنار متخصصان بیهوشی در اتاق عمل انجام وظیفه کنند.
همچنین فارغ التحصیلان این رشته مهارت شناسایی دستگاه هایی چون اندازه گیری گازهای موجود در خون افراد و همچنین تنظیم آن ها، به کار بردن دستگاه های بیهوشی و نحوه استفاده از آن ها و نیز استریل کردن این دستگاه ها را هم به خوبی آموزش می بینند.
رشته هوشبری با بیهوشی کاملا فرق دارد. تخصص بیهوشی از شاخه های تخصص در رشته پزشکی است که فرد بعد از اتمام دوره پزشکی عمومی می تواند وارد آن شود. هدف از رشته هوشبری و پرورش دانشجویان هوشبری این است که استفاده از ابزار و وسایل بیهوشی آموزش داده شود و فرد بتواند بیمار را بیهوش کرده و در نهایت به عنوان دستیار متخصص در اتاق عمل به فعالیت بپردازد.
متقاضیان رشته هوشبری می توانند به دوصورت دراین مقطع مشغول به تحصیل شوند که عبارتند از:
کاردانی رشته هوشبری
برای پذیرش در کاردانی رشته هوشبری، متقاضیان حتما باید در کنکور سراسری شرکت کنند. همچنین آن ها می توانند با رعایت شرایط و کسب حد نصاب نمره مصاحبه بدون آزمون و براساس سوابق تحصیلی در رشته هوشبری ادامه تحصیل دهند. دوره کاردانی رشته هوشبری 2 ساله است و دانشجویان رشته هوشبری در دوره تحصیل خود 68 واحد درسی را می گذرانند. واحدهای دروس هوشبری در مقطع کاردانی عبارتند از:
دروس عمومی: ۱۳ واحد
دروس پایه: ۱۷ واحد
دروس تخصصی و کارآموزی: ۲۶ واحد
کارآموزی در عرصه: ۱۲ واحد
کارشناسی رشته هوشبری
دوره کارشناسی رشته هوشبری ۴ سال است و دانشجویان رشته هوشبری باید ۱۳۴ واحد درسی را برای اخذ مدرک کارشناسی هوشبری بگذرانند. واحدهای دروس هوشبری در مقطع کارشناسی عبارتند از:
دروس عمومی: ۲۶ واحد
دروس پایه: ۴۱ واحد
دروس تخصصی: ۳۳ واحد
کارآموزی: ۱۸ واحد
کارآموزی در عرصه: ۱۶ واحد
معرفی دروس رشته هوشبری در مقطع کارشناسی
مدت زمان تحصیل این رشته مانند دیگر رشته ها در مقطع کارشناسی ۴ سال است. این رشته در مقطع کارشناسی دارای ۱۳۰ واحد درسی است.
دروس عمومی
انقلاب اسلامی، مبانی نظری اسلام، اخلاق اسلامی، تاریخ و تمدن اسلامی، زبان عمومی، آشنایی با منابع اسلامی، جمعیت و تنظیم خانواده، ادبیات فارسی، تربیت بدنی ۱ و ۲
دروس پایه و تخصصی
آناتومی ۱ و ۲، فیزیولوژی ۱ و ۲، فیزیک هوشبری، بیوشیمی، روانشناسی، میکروب شناسی و استریلیزاسیون، ایمونولوژی، واژه شناسی پزشکی، کاربرد رایانه، نشانه شناسی و معاینات بالینی، آمار زیستی و روش تحقیق، اصول پایه داروشناسی، اصول کمک های اولیه، خون شناسی و انتقال خون، فوریت های پزشکی، اصول پرستاری و کار در اتاق عمل، فیزیوپاتولوژی، زبان تخصصی، اصول مراقبت های ویژه، مدیریت در بیهوشی، اصول بیهوشی، روش بیهوشی ۱ و ۲ و ۳، آشنایی با بیماری های داخلی و جراحی، مراقبت های پس از بیهوشی، اصول و روش های اداره درد، اخلاق حرفه ای در هوشبری، داروشناسی اختصاصی، کارآموزی پرستاری، دروس کارآموزی در مقطع کارشناسی، کارآموزی ۱ و ۲ و ۳ و ۴، دروس کارآموزی در عرصه در مقطع کارشناسی، کارآموزی در عرصه ۱ و ۲
افرادی كه دوره هوشبری را به پايان می رسانند قادر هستند:
دستگاه های بيهوشی و مانيتورهای مختلف (تجهيزات کنترلی) مورد استفاده در اطاق عمل و واحد مراقبت های ويژه و دستگاه های تنفس مصنوعی را به خوبی بشناسند، قادر به استريليزاسيون آنها باشند و بتوانند آنها را تنظيم کنند و بكار ببرند.دستگاه های اندازه گيری گازهای خون و ساير وسايل آزمايشگاهی مربوط به رشته بيهوشی را بشناسند و تنظيم كنند و به كار ببرند.
تحت نظر متخصص، بيهوش کردن بيمار را شروع می كنند و از بيمار بيهوش مراقبت های قلبی - تنفسی به عمل می آورند و در بازگرداندن بيمار از اثرات بيهوشی با متخصص بيهوشی همکاری می کنند.
در بخش های كلينيک درد، احيای قلبی - ريوی و انجام بی حسی های ناحيه ای و غيره به متخصصان هوشبری كمک می كنند.
با مطالعه پرونده بيمار و شناسائی او مطابق اصول علمی از بيمار پرستاری می کنند و هم در واحد مراقبت های ويژه از بيماران بدحال مراقبت می كنند.
كاردان ها و کارشناسان هوشبری نمی توانند مستقلاً به امر هوشبری بپردازند و موسسات و بيمارستان ها حق ندارند آنان را مستقلاً بكار بگیرند.
کار اصلی یک هوشبر آرام کردن بیمار قبل، حین و بعد از عمل جراحی است اما به طور کلی وظایف اصلی فارغ التحصیلان رشته هوشبری به دو دسته مراقبتی و ارتباطی تقسیم می شود که نقش مراقبتی بسیار گسترده است و خود به ۴ مرتبه دسته بندی می شود که در ادامه به هر کدام از آن ها خواهیم پرداخت.
کسب اطلاعات درباره وضع بیمار و اقدامات مراقبتی الزامی قبل از بیهوشی
کسب آگاهی درباره بیمار با خواندن پرونده و سوابق پزشکی
حصول اطمینان از کارکرد درست دستگاه ها و تجهیزات مورد نیاز برای بیهوشی و آماده سازی وسایل، لوازم و داروهای مورد نیاز در طی پروسه
همکاری در متصل کردن دستگاه ها به بیمار و قرار دادن بیمار در وضعیت مناسب برای جراحی و تحت نظر داشتن علائم حیاتی
مواظبت از فرد بیمار طی بیهوشی
کنترل دائمی علائم حیاتی و گزارش کردن موارد غیر نرمال بیمار به متخصص
کمک به متخصص بیهوشی در کنترل و ثبت مقدار جذب و دفع مایعات توسط بیمار
محافظت از بیمار و جلوگیری از عوارض جانبی و آسیب های احتمالی
ایجاد و حفظ راه هوایی به کمک لوله های مختلف
ارزیابی و کنترل کارایی تجهیزات و دستگاه ها
کمک به متخصص بیهوشی در ثبت و ضبط برگه های مرتبط به هوشبری
توجه به نکات ایمنی اتاق عمل و بخش بیهوشی
مراقبت از فرد بیمار پس از اتمام بیهوشی
کمک به متخصص بیهوشی در پروسه به هوش آوردن بیمار پس از اتمام عمل جراحی
زیر نظر داشتن علائم حیاتی بیمار و ثبت آن ها تا رسیدن به هوشیاری کامل و ثبت موارد غیر نرمال در صورت وجود
بهره گیری درست از وسایل مختلف مثل رطوبت سازها، اکسیژن درمانی و غیره
یاری رسانی در کنترل عفونت و ایزولاسیون
نوشتن گزارش های مربوط به بیمار و هزینه ها و بایگانی کردن آن ها
نقش مراقبتی در سرویس دردهای زیاد
مشارکت در پذیرش شدن و آماده کردن بیمار برای شروع اقدامات درمانی
مشارکت در آماده کردن داروها و تجهیزات در دردهای حاد
یاری رساندن به متخصص بیهوشی در کنترل درد های حاد
احاطه کامل به عوارض کنترل درد حاد و مراجعه به متخصص بیهوشی برای شروع درمان
همکاری در ترخیص بیمار از سرویس درد
نقش ارتباطی فارغ التحصیلان رشته هوشبری
ارتباط با واحد پرستاری و سیستم اداری درمانگاه یا بیمارستان
ارتباط با متخصصان بیهوشی، دانشجویان، همکاران اتاق عمل، تیم جراحی و غیره
ارتباط با واحدهایی که مستقیم یا غیر مستقیم در ارتباط با اتاق عمل هستند مثل رادیولوژی، آزمایشگاه، بانک خون، مهندسی پزشکی و دیگر واحدهای مرتبط
نکته مهم درباره این رشته که حتما باید در معرفی رشته هوشبری به آن پرداخته شود این است که این رشته برای ارتباط موثر با بیمار و همکاران نیاز به روابط عمومی خیلی خوب است. شما باید روحیه سازگاری با محیط درمانی و بیمارستانی داشته باشید. کار در این رشته نیازمند صبر و حوصله زیاد است. تمام وظایف کارشناسان بیهوشی تحت نظر متخصص بیهوشی صورت می گیرد بنابراین باید تابع نظرات وی باشند.
همان طور که احتمالا تا به اینجای مطلب معرفی رشته هوشبری فهمیده اید، کارشناسان هوشبری عضوی از تیم اتاق عمل هستند و می توانند در اتاق عمل بیمارستان های خصوصی و دولتی یا مراکز فوریت های اورژانسی و پزشکی یا مراکز جراحی مشغول به کار شوند. پس با آگاهی با بازار کار هوشبری ، شما باید مشکلی با حضور در اتاق عمل و فضای درمانی نداشته باشید.
اما نکته مثبت این رشته این است که برخلاف پزشکان و پرستاران، فقط شاهد عمل است و از آلودگی های احتمالی اتاق عمل به دور هستند. علاوه بر این، کار در رشته هوشبری شیفت ندارد که مزیت بزرگی برای کسانی است که آرزو مانتوی سفید داشتند اما رتبه مورد نیاز برای رشته های مثل پزشکی را به دست نیاوردند.
حالا که نکات مثبت معرفی رشته هوشبری را گفتیم بهتر است معایب نه چندان کوچک این رشته را هم بگوییم. کار در این رشته استرس زیادی دارد چون هوشبران نگران وضع بیمار هستند و هم چنین درامد رشته هوشبری در مقایسه با حجم کار و اضطراب موجود در محیط کار، بسيار كم است.
تحصیلات تکمیلی از موارد مهم معرفی رشته هوشبری است چون متاسفانه امکان ادامه تحصیل رشته هوشبری در مقاطع فوق لیسانس و دکتری وجود ندارد و کارشناسان هوشبری که قصد ادامه تحصیل دارند، باید وارد رشته های دیگر شوند. امکان ادامه تحصیل در خارج از کشور وجود دارد که معادل رشته nursing anesthesia می باشد.
مدارک مورد نیاز برای پذیرش رشته هوشبری در خارج از کشور
رشته هوشبری به عنوان یکی از مهم ترین رشته های پیراپزشکی شرایط خاصی را برای پذیرش در خارج از کشور دارد و بسیاری از دانشگاه ها برای پذیرش دانشجویان در این مقطع سختگیری می کنند. داشتن مدرک هوشبری از یک دانشگاه معتبر شانس ثبت نام شما در بیمارستان ها و یا حوزه های مربوطه را افزایش می دهد. مدارکی که برای پذیرش به آن نیاز دارید بسته به دانشگاه مورد نظرتان با هم متفاوت است اما به طور کلی نمرات دروس زیست شناسی، فیزیک، شیمی و ریاضی شما باید بسیار بالا باشد.